Blog

Yurt dışından ürün sipariş etmek artık hem bireysel tüketiciler hem de ithalat yapan firmalar için çok daha yaygın hale geldi. E-ticaret siteleri, üreticiler veya toptancılar aracılığıyla binlerce çeşit ürün kolayca satın alınabiliyor. Ancak iş gümrük aşamasına geldiğinde birçok kişi için süreç karmaşıklaşıyor. Çünkü her ürünün ülkeye girişinde uyması gereken yasal düzenlemeler, hazırlanması gereken belgeler ve alınması gereken izinler var. Peki, yurt dışından sipariş vermeden önce hangi belgeler hazırlanmalı? Hangi ürünler için özel izin gerekiyor? Evraklarda yapılan hatalar hangi sorunlara yol açar? Bu soruların yanıtlarını bilmek hem zaman kaybını hem de ekstra maliyetleri önler. Neden Evrak ve İzinler Bu Kadar Önemli? Gümrük, bir ülkenin dış ticaret kapısıdır. Bu kapıdan giren her ürün kontrol altındadır çünkü hem tüketici güvenliği hem de devletin vergi düzeni korunmak zorundadır. Bu nedenle ürün ithalatı sırasında hangi belgelerin sunulacağı, hangi kurumdan izin alınacağı net bir şekilde belirlenmiştir. Eksik veya yanlış evrak, ürünün gümrükte takılmasına, aylarca beklemesine ya da iade edilmesine yol açabilir. Daha da önemlisi, bazı durumlarda ürün tamamen yasaklı bir kategoriye girebilir ve ithalatı mümkün olmayabilir. Hangi Evraklar Mutlaka Hazırlanmalı? Fatura ve Proforma Fatura İthalat sürecinin en temel belgesi faturadır. Satıcı tarafından düzenlenen bu belge, ürünün türünü, miktarını, birim fiyatını ve toplam değerini içerir. Proforma fatura ise siparişten önce satıcı tarafından teklif amacıyla düzenlenen ön belgedir. Sık sorulan soru: “Proforma fatura ile gümrük işlemi yapılabilir mi?” Hayır. Proforma fatura, ticari işlemler için gümrükte kullanılamaz. Ancak bedelsiz gönderiler için gümrük idarelerinde işlem yapılabilir. Gümrükte asıl işlem için her zaman ticari faturanın ibraz edilmesi gerekir. Çeki Listesi (Packing List) Çeki listesi, gönderilen ürünlerin koli bazında detaylı açıklamasıdır. Hangi üründen kaç adet, hangi kutuda yer aldığı gibi bilgiler bulunur. Bu belge olmadan ürünler açılıp tek tek sayılabilir, bu da süreci uzatır. Menşe Şahadetnamesi Ürünün hangi ülkede üretildiğini gösteren resmi belgedir. Bazı ülkelerle yapılan ticarette gümrük vergilerinin daha düşük uygulanmasını sağlar. Örneğin, Türkiye’nin serbest ticaret anlaşması yaptığı ülkelerden gelen ürünlerde menşe belgesi ile indirimli vergi uygulanabilir. Konşimento (Bill of Lading / Airway Bill) Taşıma yöntemine göre düzenlenen belgedir. Denizyolu taşımacılığında konşimento, havayolu taşımacılığında ise hava konşimentosu kullanılır. Ürünün taşındığını ve alıcıya ulaştırılacağını kanıtlar. Gümrük Beyannamesi Ürünlerin gümrükten çekilebilmesi için hazırlanması gereken en kritik evraktır. Gümrük müşaviri tarafından düzenlenir ve tüm resmi bilgileri içerir. Yanlış beyan ciddi cezalar doğurabilir. Hangi Ürünler İçin Özel İzin Gerekiyor? Her ürün aynı kurallara tabi değildir. Bazı ürünler özel izinler olmadan Türkiye’ye sokulamaz. Sağlık ve Kozmetik Ürünler Parfüm, krem, vitamin, gıda takviyesi, ilaç gibi ürünler için Sağlık Bakanlığı’ndan izin gerekir. Bu ürünler bireysel ithalata genellikle kapalıdır. Sık sorulan soru: “Yurt dışından vitamin veya ilaç sipariş edebilir miyim?” Hayır. Bu ürünler bireysel ithalat kapsamında Türkiye’ye giriş yapamaz. Yalnızca yetkili firmalar gerekli izinlerle ithalatını yapabilir. Elektronik ve Telekomünikasyon Ürünleri Telefon, tablet, modem gibi ürünler için BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) onayı gerekir. CE belgesi olmayan ürünlerin ithalatı yapılamaz. Gıda Ürünleri Her türlü gıda ve içecek için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan kontrol belgesi alınmalıdır. Ayrıca ithalat sırasında sağlık sertifikaları da ibraz edilmelidir. Kimyasal ve Tehlikeli Maddeler Her kimyasal madde ithalatı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan izin alınması zorunlu değildir. Ancak çevre ve işçi sağlığını ilgilendiren bazı kimyasal ürünler için Bakanlık izni gerekebilir. Tehlikeli maddeler ise uluslararası anlaşmalar ve ilgili mevzuat çerçevesinde belirli sınırlamalara tabidir. Oyuncaklar ve Çocuk Ürünleri Çocuk sağlığını ilgilendiren ürünler için özel güvenlik testleri ve sertifikalar gereklidir. CE işareti olmayan oyuncaklar ithal edilemez. GTİP Kodunun Önemi GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu, her ürünün kimliğidir. Hangi vergilere tabi olacağını, hangi izinlere ihtiyaç duyacağını bu kod belirler. Yanlış GTİP kodu kullanıldığında ürün yanlış vergilendirilir ya da gerekli izin alınmadan ithal edilmeye çalışılır. Bu da ürünün gümrükte takılmasına neden olur. Sık sorulan soru: “GTİP kodunu nasıl öğrenebilirim?” Ürün GTİP kodu, gümrük müşavirleri tarafından resmi listelerden belirlenebilir. Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın veri tabanında da sorgulama yapılabilir. Vergiler ve Masraflar İthal edilen her ürün için vergiler ödenmelidir. Gümrük vergisi, KDV, damga vergisi ve bazı ürünler için ÖTV bu vergiler arasındadır. Ayrıca antrepo ve depolama masrafları da sürece eklenebilir. Sık sorulan soru: “Vergileri ödemezsem ne olur?” Ürün gümrükte kalır ve belirli sürenin sonunda tasfiye edilir. Yani ürününüze hiçbir şekilde ulaşamazsınız. B2B Firmalar İçin Evrak ve İzin Süreci İthalat yapan firmalar için işin boyutu daha da büyüktür. Çünkü sadece bir ürün değil, yüzlerce kalem malzeme aynı anda ülkeye sokulabilir. Bu durumda her bir ürün için ayrı evrak ve izin gerekebilir. Sipariş öncesi danışmanlık almak, hangi belgelerin gerekeceğini önceden bilmek ve kargo maliyetlerini doğru hesaplamak uzun vadede ciddi avantaj sağlar. Ayrıca düzenli ithalat yapan e-ticaret siteleri için planlı bir sistem kurmak, her siparişte tekrar tekrar sorun yaşamayı engeller. Bireysel Siparişlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler İlaçların bireysel sipariş yoluyla ithalatı mümkün değildir ve Türkiye’ye girişine izin verilmez. Ancak bireysel kullanım amacıyla, doktor reçetesi ibraz edilmesi halinde ilaçların temini mümkündür. Bunun dışında takviye gıda, kozmetik ve benzeri ürünlerin de bireysel ithalatı yasaktır. Belirli bir tutarın üzerindeki siparişlerin ticari nitelikte değerlendirilebileceği ve ek vergi yükümlülükleri doğurabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle sipariş vermeden önce ilgili mevzuatın incelenmesi büyük önem taşır. Sık sorulan soru: “Yurt dışından hediye gelen bir ürün gümrükte kalabilir mi?” Evet. Hediye bile olsa belirli bir tutarın üzerindeki ürünler için gümrük vergisi ödenmesi gerekir. Evraklarda Yapılan Hatalar En sık karşılaşılan hatalar arasında yanlış fatura bilgisi, eksik çeki listesi, menşe belgesinin olmaması ve yanlış GTİP kodu yer alır. Bu hatalar hem zaman kaybına hem de ek maliyetlere yol açar. Daha da önemlisi, yanlış beyan cezai yaptırımlarla sonuçlanabilir. Profesyonel Destek Almanın Avantajı Dış ticaret süreçleri karmaşık görünse de doğru danışmanlık ile sorunsuz şekilde yönetilebilir. Gümrük müşavirleri ve dış ticaret danışmanları, evrakların eksiksiz hazırlanmasını, izinlerin alınmasını ve vergilerin doğru hesaplanmasını sağlar. Bu sayede hem ürünlerin gümrükte takılması önlenir hem de maliyetler kontrol altına alınır. Yurt dışından ürün getirmeden önce hangi evrakların ve izinlerin gerektiğini bilmek, sürecin en kritik noktasıdır. Fatura, çeki listesi, menşe belgesi, konşimento ve gümrük beyannamesi her zaman hazır olmalı; ürünün türüne göre Sağlık Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, BTK veya diğer ilgili kurumların izinleri alınmalıdır. Doğru planlama yapılmadığında ürünler gümrükte takılır, depolama ücretleri artar ve en sonunda ürününüze ulaşamayabilirsiniz. Bu nedenle sipariş öncesinde profesyonel destek almak, uzun vadede hem zamandan hem de maliyetten tasarruf sağlar. Dış Ticaret Hizmet Merkezi, ithalat ve ihracatta ihtiyaç duyulan tüm belge ve izin süreçlerinde firmalara rehberlik ederek, gümrük işlemlerini sorunsuz şekilde tamamlamalarına yardımcı olur. Özel Durumlarda Sağlanan Kolaylıklar Kişisel eşya ithalatı, numune bazlı ithalat işlemleri, test veya fuar amaçlı gelen gönderiler ile geçici ithalat işlemlerinde, standart ithalat prosedürlerine kıyasla daha az işlemle süreç yürütülebilmektedir. Bu kapsamda ithalatçılar, mevzuatın sağladığı kolaylıklardan yararlanarak daha hızlı ve pratik çözümler elde edebilirler. Söz konusu kolaylıklar, 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde düzenlenmiş olup, işlemlerin ikmali için ilgili hükümlere atıf yapılmaktadır. Böylece belirli koşullarda gümrük süreçleri hem zaman hem de maliyet açısından daha avantajlı hale gelmektedir.  

Yurt dışından verilen siparişlerin gümrükte takılması, ithalat yapan firmalar ve bireysel kullanıcılar için ciddi bir sorun haline gelebiliyor. Hem zaman kaybı hem de ekstra maliyet yaratan bu durum, çoğunlukla mevzuatın tam olarak bilinmemesinden veya gerekli evrakların eksik olmasından kaynaklanıyor. Gümrükte takılan ürünleri çıkarmanın yasal yollarını bilmek, süreci hızlandırmak ve ürünlerinize sorunsuz şekilde ulaşmak için en önemli adımdır. Ürünler Neden Gümrükte Takılır? Bir ürünün gümrükte takılmasının farklı sebepleri olabilir. Eksik veya hatalı fatura, yanlış GTİP kodu kullanımı, gerekli izinlerin alınmamış olması ya da ülkeye girişine kısıtlama getirilmiş ürünler en sık görülen nedenler arasındadır. Ayrıca ödenmemiş vergiler ve harçlar da ürünlerin gümrükte beklemesine yol açar. Gümrük idaresi genellikle bu durumu bir tebligat ya da kargo firması aracılığıyla bildirir. İlk yapılması gereken, ürünün neden takıldığını net şekilde öğrenmektir. İlk Yapılması Gerekenler Gümrükte bekleyen ürün için öncelikle resmi tebligat incelenmelidir. Hangi eksiklik veya hata yüzünden ürünün gümrükte tutulduğu belirlendikten sonra evraklar tamamlanmalı, gerekli belgeler hazırlanmalı ve gerekiyorsa izinler alınmalıdır. Bu süreçte profesyonel destek almak büyük önem taşır çünkü mevzuata hakim bir danışman ya da gümrük müşaviri süreci hem hızlandırır hem de hatasız ilerletir. Ayrıca vergiler ve depolama masrafları doğru hesaplanmalı, zaman kaybı yaşanmadan ödenmelidir. Bekleme Süresi ve Gönderi Limitleri Posta ve hızlı kargo yoluyla gelen şahsi gönderilerde, gönderi limiti navlun ve taşıma ücretleri dahil 30 EUR ile sınırlandırılmıştır. Bu limiti aşan gönderiler, ithalat rejimine göre detaylı beyana tabi olur. Firmalar adına yapılan gönderilerde ise basitleştirilmiş gümrük beyanı (ETGB) limiti 22 EUR’dur. 22 EUR’yu aşan gönderiler için detaylı ithalat beyanı gereklidir. Gönderiler gümrükte sınırsız bekletilmez; posta ve hızlı kargolar genellikle 20 gün bekletilirken, ticari nitelikteki siparişlerde süre daha uzun olabilir. Süre uzadıkça depolama ücretleri artar ve ürünlerin iade edilmesi ya da devlet tarafından satışa çıkarılması gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle süreci gecikmeden yönetmek kritik önem taşır. Ürünlerin gümrükte bekleme süresi sınırsız değildir. Posta ve hızlı kargo gönderileri genellikle 20 gün bekletilirken, ticari nitelikteki siparişlerde bu süre daha uzun olabilir. Taşıma türüne göre bekleme süreleri şu şekildedir: Hava yolu ve Karayolu gönderileri: 20 gün Denizyolu gönderileri: 45 gün Süreler uzadıkça depolama ve ambar ücretleri artar. Ambar bekleme süresi sona eren gönderiler ise tasfiye işlemine alınarak gümrük idarelerince satışa çıkarılabilir. Bu aşamadan sonra dahi, belirli prosedürler çerçevesinde ürünler tasfiyeden alınarak ithal edilebilir. Bu nedenle süreci geciktirmeden yönetmek ve ürünleri zamanında çekmek kritik önem taşır. Yasal Olarak Çıkış Yolları Gümrükte takılan ürünlerin çıkarılabilmesi için en sık başvurulan yöntem eksik evrakların tamamlanmasıdır. Fatura, menşe belgesi ve gerekiyorsa sağlık, tarım veya elektronik ürünler için ilgili bakanlık izinleri hazırlanmalıdır. Ayrıca ürünün doğru GTİP kodu ile beyan edilmesi gerekir. Yanlış kodlama, ürünün yanlış vergilendirilmesine ya da özel izin gerektiren bir kategoriye girmesine yol açabilir. Vergilerin ödenmesi de sürecin önemli bir parçasıdır. Gümrük vergisi, KDV, varsa ÖTV ve damga vergileri eksiksiz şekilde ödenmelidir. Bu işlemler sırasında gümrük müşaviri ile çalışmak hem evrakların hazırlanmasını kolaylaştırır hem de sürecin hatasız ilerlemesini sağlar. B2B Firmalar İçin Stratejik Yaklaşım Büyük hacimli siparişler yapan firmalar için ürünlerin gümrükte takılmaması adına sipariş öncesi danışmanlık almak en akıllıca adımdır. Böylece hangi izinlerin gerektiği, hangi evrakların hazırlanacağı ve hangi kargo yöntemiyle en düşük maliyetin elde edileceği önceden planlanır. Özellikle e-ticaret siteleri için düzenli ithalat süreçleri bu şekilde sorunsuz hale gelir. Bireysel Siparişlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler Bireysel ithalatlarda da gümrük sorunları yaşanabilir. Belirli bir tutarın üzerindeki siparişler ticari kabul edilebilir ve ek vergi yükümlülükleri doğabilir. Takviye gıda, kozmetik veya ilaç gibi ürünler bireysel ithalata kapalıdır. Hediye gönderimlerinde bile bazı sınırlar vardır. Bu nedenle ürün siparişi vermeden önce mevzuatın bilinmesi büyük önem taşır. Mikro İhracat ve Yeni Başlayan Firmalar İthalatta olduğu gibi ihracatta da benzer sorunlar yaşanabilir. Özellikle yeni ihracata başlayan firmalar için gümrük süreçleri karmaşık görünebilir. ETGB ile mikro ihracat kolaylaşsa da yanlış evrak ya da yanlış beyan, ürünlerin çıkışını engelleyebilir. Profesyonel destek almak bu noktada da süreci hızlandırır. Pratik Öneriler Sipariş öncesinde mutlaka danışmanlık almak, satıcıdan eksiksiz ve doğru fatura istemek, ürünün GTİP kodunu öğrenmek ve gerekiyorsa özel izinleri önceden hazırlamak en önemli adımlardır. Ayrıca gümrük müşavirleriyle çalışmak, hem zaman hem maliyet açısından ciddi avantaj sağlar. Gümrükte takılan ürünleri çıkarmanın tek yolu yasal prosedürleri doğru uygulamaktır. Evrakların eksiksiz hazırlanması, vergilerin ödenmesi ve profesyonel destek alınması süreci hızlandırır. Özellikle sürekli ithalat yapan firmaların sipariş öncesinde doğru planlama yapması, ileride doğabilecek maliyetli sorunların önüne geçer. Dış Ticaret Hizmet Merkezi, gümrükte takılan ürünlerin yasal yollarla çıkarılması, sipariş öncesi danışmanlık, kargo maliyetlerinin hesaplanması ve mikro ihracat süreçlerinde firmalara rehberlik ederek sorunsuz bir dış ticaret deneyimi sunar.