Yurt dışından ürün sipariş etmek artık hem bireysel tüketiciler hem de ithalat yapan firmalar için çok daha yaygın hale geldi. E-ticaret siteleri, üreticiler veya toptancılar aracılığıyla binlerce çeşit ürün kolayca satın alınabiliyor. Ancak iş gümrük aşamasına geldiğinde birçok kişi için süreç karmaşıklaşıyor. Çünkü her ürünün ülkeye girişinde uyması gereken yasal düzenlemeler, hazırlanması gereken belgeler ve alınması gereken izinler var.
Peki, yurt dışından sipariş vermeden önce hangi belgeler hazırlanmalı? Hangi ürünler için özel izin gerekiyor? Evraklarda yapılan hatalar hangi sorunlara yol açar? Bu soruların yanıtlarını bilmek hem zaman kaybını hem de ekstra maliyetleri önler.
Gümrük, bir ülkenin dış ticaret kapısıdır. Bu kapıdan giren her ürün kontrol altındadır çünkü hem tüketici güvenliği hem de devletin vergi düzeni korunmak zorundadır. Bu nedenle ürün ithalatı sırasında hangi belgelerin sunulacağı, hangi kurumdan izin alınacağı net bir şekilde belirlenmiştir.
Eksik veya yanlış evrak, ürünün gümrükte takılmasına, aylarca beklemesine ya da iade edilmesine yol açabilir. Daha da önemlisi, bazı durumlarda ürün tamamen yasaklı bir kategoriye girebilir ve ithalatı mümkün olmayabilir.
İthalat sürecinin en temel belgesi faturadır. Satıcı tarafından düzenlenen bu belge, ürünün türünü, miktarını, birim fiyatını ve toplam değerini içerir. Proforma fatura ise siparişten önce satıcı tarafından teklif amacıyla düzenlenen ön belgedir.
“Proforma fatura ile gümrük işlemi yapılabilir mi?”
Hayır. Proforma fatura, ticari işlemler için gümrükte kullanılamaz. Ancak bedelsiz gönderiler için gümrük idarelerinde işlem yapılabilir. Gümrükte asıl işlem için her zaman ticari faturanın ibraz edilmesi gerekir.
Çeki listesi, gönderilen ürünlerin koli bazında detaylı açıklamasıdır. Hangi üründen kaç adet, hangi kutuda yer aldığı gibi bilgiler bulunur. Bu belge olmadan ürünler açılıp tek tek sayılabilir, bu da süreci uzatır.
Ürünün hangi ülkede üretildiğini gösteren resmi belgedir. Bazı ülkelerle yapılan ticarette gümrük vergilerinin daha düşük uygulanmasını sağlar. Örneğin, Türkiye’nin serbest ticaret anlaşması yaptığı ülkelerden gelen ürünlerde menşe belgesi ile indirimli vergi uygulanabilir.
Taşıma yöntemine göre düzenlenen belgedir. Denizyolu taşımacılığında konşimento, havayolu taşımacılığında ise hava konşimentosu kullanılır. Ürünün taşındığını ve alıcıya ulaştırılacağını kanıtlar.
Ürünlerin gümrükten çekilebilmesi için hazırlanması gereken en kritik evraktır. Gümrük müşaviri tarafından düzenlenir ve tüm resmi bilgileri içerir. Yanlış beyan ciddi cezalar doğurabilir.
Her ürün aynı kurallara tabi değildir. Bazı ürünler özel izinler olmadan Türkiye’ye sokulamaz.
Parfüm, krem, vitamin, gıda takviyesi, ilaç gibi ürünler için Sağlık Bakanlığı’ndan izin gerekir. Bu ürünler bireysel ithalata genellikle kapalıdır.
“Yurt dışından vitamin veya ilaç sipariş edebilir miyim?”
Hayır. Bu ürünler bireysel ithalat kapsamında Türkiye’ye giriş yapamaz. Yalnızca yetkili firmalar gerekli izinlerle ithalatını yapabilir.
Telefon, tablet, modem gibi ürünler için BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) onayı gerekir. CE belgesi olmayan ürünlerin ithalatı yapılamaz.
Her türlü gıda ve içecek için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan kontrol belgesi alınmalıdır. Ayrıca ithalat sırasında sağlık sertifikaları da ibraz edilmelidir.
Her kimyasal madde ithalatı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan izin alınması zorunlu değildir. Ancak çevre ve işçi sağlığını ilgilendiren bazı kimyasal ürünler için Bakanlık izni gerekebilir. Tehlikeli maddeler ise uluslararası anlaşmalar ve ilgili mevzuat çerçevesinde belirli sınırlamalara tabidir.
Çocuk sağlığını ilgilendiren ürünler için özel güvenlik testleri ve sertifikalar gereklidir. CE işareti olmayan oyuncaklar ithal edilemez.
GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu, her ürünün kimliğidir. Hangi vergilere tabi olacağını, hangi izinlere ihtiyaç duyacağını bu kod belirler. Yanlış GTİP kodu kullanıldığında ürün yanlış vergilendirilir ya da gerekli izin alınmadan ithal edilmeye çalışılır. Bu da ürünün gümrükte takılmasına neden olur.
“GTİP kodunu nasıl öğrenebilirim?”
Ürün GTİP kodu, gümrük müşavirleri tarafından resmi listelerden belirlenebilir. Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın veri tabanında da sorgulama yapılabilir.
İthal edilen her ürün için vergiler ödenmelidir. Gümrük vergisi, KDV, damga vergisi ve bazı ürünler için ÖTV bu vergiler arasındadır. Ayrıca antrepo ve depolama masrafları da sürece eklenebilir.
“Vergileri ödemezsem ne olur?”
Ürün gümrükte kalır ve belirli sürenin sonunda tasfiye edilir. Yani ürününüze hiçbir şekilde ulaşamazsınız.
İthalat yapan firmalar için işin boyutu daha da büyüktür. Çünkü sadece bir ürün değil, yüzlerce kalem malzeme aynı anda ülkeye sokulabilir. Bu durumda her bir ürün için ayrı evrak ve izin gerekebilir.
Sipariş öncesi danışmanlık almak, hangi belgelerin gerekeceğini önceden bilmek ve kargo maliyetlerini doğru hesaplamak uzun vadede ciddi avantaj sağlar. Ayrıca düzenli ithalat yapan e-ticaret siteleri için planlı bir sistem kurmak, her siparişte tekrar tekrar sorun yaşamayı engeller.
İlaçların bireysel sipariş yoluyla ithalatı mümkün değildir ve Türkiye’ye girişine izin verilmez. Ancak bireysel kullanım amacıyla, doktor reçetesi ibraz edilmesi halinde ilaçların temini mümkündür. Bunun dışında takviye gıda, kozmetik ve benzeri ürünlerin de bireysel ithalatı yasaktır. Belirli bir tutarın üzerindeki siparişlerin ticari nitelikte değerlendirilebileceği ve ek vergi yükümlülükleri doğurabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle sipariş vermeden önce ilgili mevzuatın incelenmesi büyük önem taşır.
“Yurt dışından hediye gelen bir ürün gümrükte kalabilir mi?”
Evet. Hediye bile olsa belirli bir tutarın üzerindeki ürünler için gümrük vergisi ödenmesi gerekir.
En sık karşılaşılan hatalar arasında yanlış fatura bilgisi, eksik çeki listesi, menşe belgesinin olmaması ve yanlış GTİP kodu yer alır. Bu hatalar hem zaman kaybına hem de ek maliyetlere yol açar. Daha da önemlisi, yanlış beyan cezai yaptırımlarla sonuçlanabilir.
Dış ticaret süreçleri karmaşık görünse de doğru danışmanlık ile sorunsuz şekilde yönetilebilir. Gümrük müşavirleri ve dış ticaret danışmanları, evrakların eksiksiz hazırlanmasını, izinlerin alınmasını ve vergilerin doğru hesaplanmasını sağlar. Bu sayede hem ürünlerin gümrükte takılması önlenir hem de maliyetler kontrol altına alınır.
Yurt dışından ürün getirmeden önce hangi evrakların ve izinlerin gerektiğini bilmek, sürecin en kritik noktasıdır. Fatura, çeki listesi, menşe belgesi, konşimento ve gümrük beyannamesi her zaman hazır olmalı; ürünün türüne göre Sağlık Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, BTK veya diğer ilgili kurumların izinleri alınmalıdır.
Doğru planlama yapılmadığında ürünler gümrükte takılır, depolama ücretleri artar ve en sonunda ürününüze ulaşamayabilirsiniz. Bu nedenle sipariş öncesinde profesyonel destek almak, uzun vadede hem zamandan hem de maliyetten tasarruf sağlar.
Dış Ticaret Hizmet Merkezi, ithalat ve ihracatta ihtiyaç duyulan tüm belge ve izin süreçlerinde firmalara rehberlik ederek, gümrük işlemlerini sorunsuz şekilde tamamlamalarına yardımcı olur.
Kişisel eşya ithalatı, numune bazlı ithalat işlemleri, test veya fuar amaçlı gelen gönderiler ile geçici ithalat işlemlerinde, standart ithalat prosedürlerine kıyasla daha az işlemle süreç yürütülebilmektedir. Bu kapsamda ithalatçılar, mevzuatın sağladığı kolaylıklardan yararlanarak daha hızlı ve pratik çözümler elde edebilirler.
Söz konusu kolaylıklar, 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde düzenlenmiş olup, işlemlerin ikmali için ilgili hükümlere atıf yapılmaktadır. Böylece belirli koşullarda gümrük süreçleri hem zaman hem de maliyet açısından daha avantajlı hale gelmektedir.
Bildirim Merkezi 00:00 